تست HPV چیست و چرا انجام آن اهمیت دارد؟ | بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی امام زمان (عج)

مقدمه

ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV (Human Papillomavirus) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی در جهان است که می‌تواند بدون هیچ علامتی در بدن باقی بماند و در برخی موارد منجر به تغییرات خطرناک سلولی در دهانه رحم، ناحیه تناسلی یا حتی گلو شود. انجام تست HPV یکی از بهترین و مؤثرترین روش‌ها برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام این تغییرات است.
در این مقاله از وب‌سایت بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی امام زمان (عج)، به‌طور کامل درباره ماهیت ویروس HPV، نحوه انجام تست، تفسیر نتایج و اهمیت آن در سلامت زنان و مردان صحبت می‌کنیم.

ویروس HPV چیست؟

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) گروه بزرگی از ویروس‌هاست که بیش از 100 نوع مختلف دارد. برخی از آن‌ها بی‌ضرر بوده و تنها باعث زگیل‌های پوستی می‌شوند، اما برخی دیگر به‌ویژه نوع 16 و 18 از نوع پرخطر هستند و می‌توانند باعث بروز سرطان‌های دستگاه تناسلی، به‌خصوص سرطان دهانه رحم در زنان شوند.
انتقال این ویروس معمولاً از طریق تماس جنسی (واژینال، مقعدی یا دهانی) انجام می‌شود و ممکن است فرد آلوده بدون هیچ نشانه‌ای باشد.

تست HPV چیست و چگونه انجام می‌شود؟

تعریف تست HPV

تست HPV آزمایشی است که وجود DNA یا RNA ویروس پاپیلومای انسانی را در سلول‌های نمونه‌گیری‌شده از دهانه رحم بررسی می‌کند. این تست معمولاً همراه با تست پاپ‌اسمیر (Pap Smear) انجام می‌شود تا هرگونه تغییر غیرطبیعی در سلول‌ها زودتر شناسایی گردد.

نحوه انجام

نمونه‌گیری توسط پزشک یا ماما با استفاده از برس مخصوص از دهانه رحم انجام می‌شود.

سپس نمونه به آزمایشگاه ارسال شده و با روش‌های مولکولی مانند PCR بررسی می‌شود.

کل فرآیند معمولاً بدون درد است و کمتر از ۵ دقیقه طول می‌کشد.

در بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی امام زمان (عج)، این تست با تجهیزات مدرن و دقیق آزمایشگاهی توسط متخصصان زنان و پاتولوژی انجام می‌شود تا نتیجه‌ای مطمئن و قابل اعتماد ارائه گردد.

چه کسانی باید تست HPV بدهند؟

زنان

زنان بالای ۳۰ سال باید هر ۵ سال یک‌بار تست HPV را همراه با پاپ‌اسمیر انجام دهند.

زنان زیر ۳۰ سال معمولاً تنها در صورت مشاهده‌ی نتایج غیرطبیعی در پاپ‌اسمیر نیاز به انجام این تست دارند.

در صورت داشتن سابقه‌ی روابط جنسی متعدد یا ضعف سیستم ایمنی، تست باید زودتر انجام شود.

مردان

اگرچه تست HPV به‌صورت روتین برای مردان توصیه نمی‌شود، اما افرادی که در معرض خطر بالا هستند (مثلاً دارای شریک‌های جنسی متعدد یا مردانی که با مردان رابطه دارند) می‌توانند با مشورت پزشک آزمایش دهند.

چرا انجام تست HPV اهمیت دارد؟

۱. تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم

بیش از ۹۰٪ موارد سرطان دهانه رحم ناشی از عفونت با انواع پرخطر ویروس HPV است. تشخیص زودهنگام این ویروس، امکان درمان به‌موقع و پیشگیری از پیشرفت بیماری را فراهم می‌کند.

۲. پیشگیری از انتقال

با اطلاع از نتیجه‌ی تست، می‌توان با رعایت اصول بهداشت جنسی و واکسیناسیون، احتمال انتقال ویروس به شریک جنسی را کاهش داد.

۳. جلوگیری از درمان‌های غیرضروری

در بسیاری از موارد، عفونت HPV خودبه‌خود توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌رود. انجام تست به پزشک کمک می‌کند تا موارد بی‌خطر را از موارد پرخطر تفکیک کند و از درمان‌های غیرضروری جلوگیری شود.

تفاوت تست HPV و پاپ‌اسمیر

اگرچه هر دو تست برای ارزیابی سلامت دهانه رحم استفاده می‌شوند، اما هدف و ماهیت آن‌ها متفاوت است:

تست پاپ‌اسمیر تغییرات سلولی (پیش‌سرطانی یا سرطانی) را شناسایی می‌کند.

تست HPV وجود ویروس عامل تغییر سلول‌ها را تشخیص می‌دهد.

ترکیب این دو تست بهترین روش غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم است.

نتیجه‌ی تست HPV چه معنایی دارد؟

نتیجه منفی (Negative)

اگر نتیجه تست منفی باشد، به معنی عدم وجود ویروس‌های پرخطر در نمونه است و احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم در آینده‌ی نزدیک بسیار کم است.

نتیجه مثبت (Positive)

وجود HPV در بدن به معنی ابتلا به سرطان نیست، بلکه نشان می‌دهد ویروس در بدن فعال است و نیاز به پیگیری و بررسی بیشتر توسط پزشک دارد. در برخی موارد ممکن است تست‌های تکمیلی یا پاپ‌اسمیرهای مکرر لازم باشد.

راه‌های پیشگیری از HPV

واکسیناسیون: واکسن HPV یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از عفونت است. بهترین زمان تزریق آن پیش از شروع روابط جنسی و معمولاً در سنین ۹ تا ۲۶ سالگی است. این واکسن از ابتلا به انواع پرخطر ویروس مانند HPV-16 و HPV-18 جلوگیری می‌کند.

رعایت اصول بهداشت جنسی

استفاده از وسایل محافظتی (مثل کاندوم)

داشتن شریک جنسی ثابت

پرهیز از رابطه جنسی در زمان وجود زگیل‌های تناسلی

تقویت سیستم ایمنی: تغذیه سالم، ورزش منظم، خواب کافی و ترک سیگار در افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن و مقابله با ویروس نقش مهمی دارند.

آیا ویروس HPV درمان دارد؟

خود ویروس HPV درمان قطعی ندارد، اما در بیشتر افراد، بدن طی چند ماه تا دو سال ویروس را از بین می‌برد. اگر ویروس باعث تغییرات سلولی شود، پزشک بسته به شدت آن، از روش‌هایی مانند کرایوتراپی (انجماد سلول‌های غیرطبیعی) یا لیزر درمانی استفاده می‌کند.
پایش منظم و انجام تست‌های دوره‌ای بهترین راه برای پیشگیری از پیشرفت بیماری است.

جمع‌بندی

تست HPV ابزاری ساده، سریع و مؤثر برای شناسایی ویروس‌های پرخطر پاپیلومای انسانی است که می‌تواند از بروز سرطان دهانه رحم جلوگیری کند. انجام منظم این تست به‌ویژه برای زنان بالای ۳۰ سال ضروری است.
در بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی امام زمان (عج)، انجام تست HPV و سایر آزمایش‌های غربالگری با جدیدترین تجهیزات و با رعایت کامل استانداردهای بین‌المللی انجام می‌شود تا سلامت بیماران در بالاترین سطح حفظ گردد.

منابع معتبر (References)

1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – Human Papillomavirus (HPV) Infection

2. World Health Organization (WHO) – Human papillomavirus (HPV) and cervical cance

3. Mayo Clinic – HPV test: Why it’s done and what to expect

4. National Cancer Institute (NCI) – HPV and Cancer